Μια παρέμβαση στην ακατάσχετη εκλογολογία των ημερών με την ελπίδα οτι ίσως δοθεί το έναυσμα για μια συζήτηση για το μέλλον του δήμου Φιλιατών. Και στις προηγούμενες τοπικές εκλογές, αλλά και τώρα, όλες οι συζητήσεις δείχνουν να εστιάζουν και πάλι στα κομματικά και προσωπικά χαρακτηριστικά των υποψηφίων. Αντιλαμβάνομαι τις αγκυλώσεις που φέρνει μια τόσο μικρή κοινωνία, αλλά είναι καιρός να τις αντιπαρέλθουμε και να πάμε παρακάτω.
Το να μεμψιμοιρούμε για το παρελθόν χωρίς όμως να διδασκόμαστε τίποτα απο αυτό, δεν βοηθάει. Ας σταματήσουμε να κοιτάμε πίσω, και ας πατήσουμε στα λάθη του παρελθόντος για να ανέβουμε λίγο πιο ψηλά... να δούμε λίγο πιο μακρυά, πέρα από τα χρονικά όρια της οποιασδήποτε δημοτικής αρχής ακόμη και της δικής μας φυσικής ζωής. Ας λειτουργήσουμε για πρώτη φορά όχι σαν καταναλωτές του τόπου αυτού αλλά σαν κηδεμόνες του, και ας τον βοηθήσουμε με φροντίδα και σχέδιο να ενηλικιωθεί.
Το Φιλιάτι σαν οικονομική και κοινωνική ενότητα, αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα γενικότερα. Μια κατά βάση αγροτική οικονομία, η οποία πέρασε μια εφηβική φάση μεταποίησης που ποτέ δεν ενηλικιώθηκε, και κατέληξε όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα να τρέφει και να τρέφεται από έναν τεράστιο κρατικό μηχανισμό, ο οποίος είτε έπνιξε είτε εξαχρείωσε τον ιδιωτικό τομέα κάνοντάς τον κρατικοδίαιτο, και εξανέμισε την αγροτική οικονομία. Δεν μοιάζει με την υπόλοιπη Ελλάδα, στο ότι ποτέ δεν ανέπτυξε ίχνος τουριστικών δομών, και δεν μπόρεσε να επωφεληθεί από την εισροή ανθρώπων και κεφαλαίων που συνεπάγεται αυτή η οικονομική δραστηριότητα για τους τόπους που την έχουν αναπτύξει.
Μεγάλο μέρος των κατοίκων των Φιλιατών απασχολήθηκαν μετά την μεταπολίτευση στον δημόσιο τομέα, και η παρουσία του προσέλκυε επιπλέον κόσμο στους Φιλιάτες για να συνδιαλλαγούν με τις δημόσιες υπηρεσίες. Έτσι εισέρεαν στην τοπική οικονομία και κάποια χρήματα για να επιζούν οι μικρές επιχειρήσεις της πόλης. Αυτό το μοντέλο δούλεψε επαρκώς για πολλά χρόνια, όσο δηλαδή το κράτος δανείζονταν χρήματα, με αυτά πλήρωνε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, μίσθωνε κτίρια, έδινε επιδοτήσεις, πλήρωνε προμήθειες, και γενικά σκόρπιζε χρήματα τα οποία έφταναν μέσω κατανάλωσης και στον ιδιωτικό τομέα. Από την κατανάλωση λοιπόν των χρημάτων που εκπορεύονταν από τον δημόσιο τομέα, επωφελήθηκε και ο ιδιωτικός, και έτσι πορεύτηκε και το Φιλιάτι, επί 30 τουλάχιστον χρόνια, καθ’ εικόνα και καθ’ομοίωση της Ελλάδας γενικότερα.
Λεφτά (κρατικά) όμως πλέον, παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου, δεν υπάρχουν. Η απομείωση του δανεισμού του δημοσίου και η απαρχή της συρρίκνωσής του, ήδη έδειξαν τις ολέθριες συνέπειες του παραπάνω μοντέλου και στον ιδιωτικό τομέα. Και στο Φιλιάτι βέβαια, που το δημόσιο ήταν ο μόνος μεγάλος εργοδότης και πελάτης, τα πράγματα είναι άσχημα. Ο κρατικός τομέας θα συρρικνωθεί κι άλλο. Αυτό είναι αναπόφευκτο.. Η ανάπτυξη, αφού φτάσουμε στο σημείο μηδέν, θα έρθει κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα. Ελπίζω η κρίση να ανέτρεψε για καλά την κούφια πολιτική χρήση της έννοιας ‘προοδευτικός’ που είχε επικρατήσει στην Ελλάδα, και οτι ήλθε η ώρα να δούμε κάποια πραγματική πρόοδο μέσα από υλοποιήσιμα σχέδια και πράξεις και από μια αφυπνισμένη δημοτική αρχή, όποια και αν είναι αυτή, και κυρίως απο τους ίδιους τους Φιλιαταίους. Τα μοναδικά λεφτά που πραγματικά υπάρχουν (του ΕΣΠΑ) και η απορρόφησή τους είναι σχεδόν άγνωστα στο δήμο και τους δημότες του που ακόμη προσπαθούν να κρατήσουν ή να ξαναγυρίσουν στην περιοχή τις δημόσιες υπηρεσίες που αποδήμησαν.
Νομίζω οτι ασχέτως ιδεολογίας όλοι τείνουν να συμφωνήσουν οτι ένα μεγάλο μέρος της ανάπτυξης στην Ελλάδα, βάσει των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων θα έλθει από τον τουρισμό. Δεν θα πώ για τα πλεονεκτήματα του τόπου μας, τους ορεινούς όγκους, τη θάλασσα, τα μοναστήρια, το ποτάμι, αυτά τα ξέρουμε όλοι. Θα μιλήσω για αυτά που δεν έχουμε και που πρέπει να κάνουμε. Τη στιγμή αυτή όλος ο δήμος Φιλιατών, με τους υπάρχοντες εν ενεργεία ξενώνες που έχει σε όλη την επικράτεια του, δεν έχει αρκετές κλίνες να φιλοξενήσει ένα πούλμαν τουριστών. Φαντάζομαι οτι αυτό είναι μοναδικό φαινόμενο σε όλη την Ελλάδα.
Ένας βασικός ρόλος του Δήμου θα πρέπει να είναι η ενθάρρυνση και διευκόλυνση του κάθε δημότη που θα μπορούσε να προσθέσει τουριστικές κλίνες, ώστε να μπορέσει ο Δήμος να κάνει μια πρώτη τουριστική προβολή του τόπου. Σε συνδυασμό με τον ΕΟΤ να καθοριστούν τα επιτρεπόμενα τουριστικά σχήματα, σε ήδη υπάρχοντα κτίρια. Ήλθε η ώρα να ανατραπούν τα δεδομένα του παρελθόντος. Εκεί που είδαμε να ανθεί το φαινόμενο των επιδοτήσεων για να αναγερθούν ιδιωτικές κατοικίες αντί για ενοικιαζόμενα, μπορούμε να δούμε ιδιωτικές κατοικίες να μετατρέπονται οργανωμένα και με σχέδιο σε ενοικιαζόμενα. Η χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά σε αυτό το σχέδιο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να αναδιοργανωθεί και ο υπάρχων δημοτικός ξενώνας στο Φιλιάτι για να αυξηθεί η δυναμικότητά του έτσι ώστε να μπορέσει σαν επιχείρηση να είναι βιώσιμη.
Κατά τη διάρκεια αυτής της οργανωμένης ανάπτυξης, δεν είναι ανάγκη να μένουμε με σταυρωμένα χέρια. Οι προγραμματισμένες αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων στην Ηγουμενίτσα, προσφέρουν μια έτοιμη δεξαμενή πιθανών επισκεπτών, τους οποίους μπορούμε να προσελκύσουμε στα τοπικά αξιοθέατα, μέσα από την άμεση επαφή και προβολή του τόπου στα γραφεία που χειρίζονται τις κρουαζιέρες. Μπορεί να μην πρόκειται για διανυκτερεύσεις, αλλά σίγουρα το πέρασμα κάποιων χιλιάδων τουριστών ετησίως δεν μπορεί παρά να τονώσει τον τόπο εμπορικά.
Το γεγονός οτι δεν είμαστε άμεσα προσβάσιμοι από την Εγνατία, δεν είναι αναγκαστικά εμπόδιο στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου. Άς μην ξεχνάμε ότι είναι αρκετοί αυτοί που θέλουν να ξεφύγουν από την πολυκοσμία και το εύκολα προσβάσιμο. Το τουριστικό προϊόν του τόπου μπορεί να απευθυνθεί σε αυτούς. Εκτός αυτού υπάρχουν και άλλοι τρόποι προσβασιμότητας. Ο δήμος θα πρέπει να προωθήσει σαν μέρος του στρατηγικού του οράματος την κατασκευή οργανωμένης πλωτής μαρίνας στη Σαγιάδα. Η Σαγιάδα είναι η φυσική είσοδος καθώς και απόληξη της Αδριατικής, και αυτό θα πρέπει ο Δήμος να το εκμεταλλευτεί. Οι μαρίνες χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ, και ως γνωστόν ως χώρα πάσχουμε από μαρίνες ακόμη και σε σχέση με χώρες που μέχρι πρότινος ήταν σε πόλεμο όπως η Κροατία. Πέραν των εσόδων που μπορεί να αποκομίσει ο Δήμος από την εκμετάλλευση μιας τέτοιας υποδομής, δεν χρειάζεται να τονίσω το ποιόν των τουριστών που μια μαρίνα συνεπάγεται για τον τόπο.
Τα απαξιωμένα πλέον (λόγω ανύπαρκτου σχεδιασμού και έλλειψης κλινών) λασπόλουτρα Σαγιάδας, θα πρέπει να είναι η κορωνίδα στο επίκεντρο ενός τουριστικού σχεδιασμού της περιοχής. Ο δήμος θα πρέπει να εκπονήσει μια εμπεριστατωμένη μελέτη για την σωστή και απρόσκοπτη λειτουργία τους, η οποία όμως δεν πρόκειται να επιτύχει εάν δεν συνδυαστεί με επαρκή προσφορά κλινών για να εξυπηρετηθούν οι επισκέπτες. Μαζί με τα προαναφερόμενα επ΄αυτού, θέλω να φέρω στην επικαιρότητα και ένα άλλο πολύ σημαντικό και σχετικό ζήτημα. Αμφιβάλλω οτι γνωρίζει οποιοσδήποτε από τους τοπικούς παράγοντες το γεγονός ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα βγάλει προσεχώς προς πλειστηριασμό στην παραλία Σαγιάδας 70 στερέματα, (την κατασκήνωση;) και άλλα 35 στρέμματα στη θέση Χασομέρι, στην λωρίδα Σαγιάδας που βρίσκονται στην κυριότητά του, τα οποία διαφημίζονται ως κατάλληλα προς τουριστική αξιοποίηση. Δεν το έχω ακούσει σε καμία συζήτηση ούτε καν στη Σαγιάδα. Θα το ξαναπώ. Έχω ακούσει τόσο λίγα για τον τόπο και σε αυτές τις «τοπικές» εκλογές. Το θέτω εγώ λοιπόν σαν κεντρικό ζήτημα στην πραγματική ανάπτυξη και το μέλλον του τόπου. Οι εκτάσεις αυτές ανήκουν πλέον στο ΤΑΙΠΕΔ και θα μεταβιβαστούν. Ο ρόλος του ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι να βρεί τον κατάλληλο επενδυτή για τις συγκεκριμένες εκτάσεις, αλλά το κατάλληλο τίμημα. Βασικός ρόλος της δημοτικής αρχής που θα προκύψει αλλά και της περιφέρειας θα είναι να προσελκύσει επενδυτές οι οποίοι θα είναι σχετικοί και ενδιαφέρονται για τον ιαματικό τουρισμό, και έτσι θα αξιοποιήσουν τις δυνατότητες για επισκεψιμότητα που θα δώσουν τα καλά οργανωμένα λασπόλουτρα και η προβολή τους. Επισείω λοιπόν την προσοχή όλων σε αυτή την πληροφορία, και κρούω τον κώδωνα στις δημοτικές αλλά και περιφερειακές αρχές για τη σωστή προβολή και αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας για το καλό του τόπου.
Με αγάπη για τον τόπο
Αγαθή (Γιούλη) Βενέτη Μ.Α., Μ.Β.Α.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου